Mỗi người chúng ta đều cần giữ gìn phẩm giá cao đẹp của lòng tự trọng, bởi khi có lòng tự trọng, chúng ta dễ dàng gặp thuận lợi trong công việc và cuộc sống. Vậy, lòng tự trọng là gì và làm thế nào để nuôi dưỡng nó? Chúng ta sẽ cùng giải đáp thắc mắc này trong bài viết dưới đây nhé.
Mỗi người chúng ta đều cần giữ gìn phẩm giá cao đẹp của lòng tự trọng, bởi khi có lòng tự trọng, chúng ta dễ dàng gặp thuận lợi trong công việc và cuộc sống. Vậy, lòng tự trọng là gì và làm thế nào để nuôi dưỡng nó? Chúng ta sẽ cùng giải đáp thắc mắc này trong bài viết dưới đây nhé.
Lòng tự trọng lành mạnh có thể ảnh hưởng đến động lực, sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống nói chung của bạn. Các cá nhân có lòng tự trọng lành mạnh thường có cái nhìn khách quan và chính xác về bản thân. Họ không chỉ nhận thức được những ưu điểm của mình, mà còn có khả năng nhận ra những điểm còn chưa hoàn thiện và sẵn sàng thay đổi để cải thiện.
Lòng tự trọng thái quá là tình trạng khi một người đánh giá và đặt quá nhiều giá trị vào bản thân mình. Tự trọng quá cao có thể gây ra nhiều vấn đề. Vậy các hậu quả do quá nhiều lòng tự trọng là gì?
Lòng tự trọng thái quá thường dẫn đến sự kiêu ngạo, tự phụ và thiếu sự nhận thức về những hạn chế của bản thân. Khi gặp phải thất bại hoặc đối mặt với khó khăn, họ có thể trở nên bất an, mất tự tin hoặc thậm chí tức giận và từ chối chấp nhận sự thất bại. Điều này có thể ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của họ, gây ra sự xung đột và mất mát trong mối quan hệ, cũng như gây ra stress và tâm lý không ổn định. Do đó, việc duy trì lòng tự trọng ở mức độ cân bằng và khách quan là rất quan trọng.
Lòng tự trọng tiếng Anh là self esteem hoặc self respect là một giá trị về bản thân, nó liên quan đến cách mỗi người đánh giá và tôn trọng bản thân mình. Nó được coi là một phẩm chất đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng niềm tin vào bản thân, tạo động lực và sự tự tin trong cuộc sống.
Lòng tự trọng có xu hướng thấp nhất trong thời thơ ấu và tăng lên trong thời niên thiếu, cũng như khi trưởng thành, cuối cùng đạt đến mức khá ổn định và lâu dài. Điều này làm cho lòng tự trọng tương đồng với sự ổn định của các đặc điểm tính cách theo thời gian.
Lòng tự trọng khác với sự tự tin. Sự tự tin liên quan đến khả năng của một người trong một lĩnh vực cụ thể trong cuộc sống của họ. Một người có thể rất tự tin về khả năng đặc biệt của mình, nhưng vẫn có lòng tự trọng thấp. Đạt được sự tự tin trong một lĩnh vực cụ thể của cuộc sống sẽ không nhất thiết cải thiện lòng tự trọng.
“Lòng tự trọng là sự xem trọng và tự hào về nhân cách và giá trị của chính bản thân một người.”
Người có lòng tự trọng luôn biết giá trị của bản thân mình, không tự đánh giá thấp hoặc cao quá mức, đồng thời họ cũng biết tôn trọng người khác mà không cần phải xây dựng lòng tự trọng của mình bằng cách đánh bại hoặc xúc phạm người khác. Ngoài ra, người có lòng tự trọng cũng thường là những người có đạo đức tốt, biết quan tâm và giúp đỡ người khác, và luôn duy trì sự kiên nhẫn và lòng trắc ẩn trong tình huống khó khăn.
Người có lòng tự trọng là những người đánh giá và tôn trọng bản thân mình, tin tưởng vào khả năng của mình và biết cách tự đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng để phát triển bản thân. Họ có tinh thần cầu tiến và không sợ đối mặt với những thử thách, khó khăn trong cuộc sống.
Người có lòng tự trọng thường biết cách thể hiện và giữ sự tự tin của mình một cách tích cực và không tự đánh giá mình quá thấp hoặc quá cao. Họ cũng thường có sự tôn trọng đối với người khác và đề cao giá trị của sự thật, trung thực và sự công bằng.
Cách khắc phục tính tự ái trong công việc có thể được thực hiện bằng một số biện pháp và thay đổi trong tư duy và hành vi của bản thân. Dưới đây là một số cách khắc phục tính tự ái trong công việc:
Chế ngự lòng tự ái: Hãy học cách kiểm soát và chế ngự lòng tự ái bằng cách không quá cứng nhắc, không tự ti, và không đòi hỏi quá nhiều từ bản thân. Thay vì tự ti, hãy tập trung vào việc học hỏi và phát triển.
Tính tự ái trong công việc có thể có nguồn gốc từ nhiều nguyên nhân khác nhau, sau đây là một số nguyên nhân thường gặp:
Khi con người đánh mất lòng tự trọng, họ có thể trở nên mất tự tin, tự ti và thiếu sự tự tin trong cuộc sống. Họ có thể cảm thấy bị cô độc, bất lực và không có giá trị. Sự mất tự tin và bất an cũng có thể dẫn đến những vấn đề về tâm lý như lo âu, trầm cảm và căng thẳng.
Ngoài ra, mất lòng tự trọng cũng có thể làm cho con người trở nên phụ thuộc vào người khác, dễ bị áp đặt và thiếu sự độc lập trong quyết định và hành động. Do đó, sự tự tin và lòng tự trọng là yếu tố quan trọng giúp con người phát triển và thành công trong cuộc sống.
Tự yêu thương và chăm sóc bản thân là điều quan trọng nhất để nuôi dưỡng lòng tự trọng. Bạn có thể tự cho mình những khoảnh khắc thư giãn, tập thể dục, chăm sóc da dạng hoặc đơn giản chỉ là việc đọc sách, xem phim yêu thích, tạo cho mình những niềm vui nhỏ để thấy mình quan trọng và đáng yêu.
Tự đánh giá bản thân một cách công bằng và chính xác sẽ giúp bạn nhận ra những điểm mạnh và điểm còn phải cải thiện. Nếu bạn không tự đánh giá mình một cách đúng đắn, bạn có thể bị ảnh hưởng bởi những ý kiến hoặc nhận xét tiêu cực của người khác.
Những người có tính tự ái trong công việc họ thường có thái độ không chấp nhận lỗi sai của họ và không sẵn sàng tiếp thu ý kiến và góp ý từ người khác. Trong khi những người tích cực sẽ chấp nhận góp ý và phê bình một cách xây dựng, những người tự ái thường duy trì quan điểm cá nhân và không hòa nhập vào ý kiến chung của nhóm hoặc tổ chức.
Tự ái là một đặc điểm tâm lý phổ biến và có thể xuất hiện trong nhiều khía cạnh của cuộc sống, bao gồm cả công việc. Để nhận biết một người có biểu hiện tính tự ái trong công việc, dưới đây là một số biểu hiện đặc trưng nhất:
Cần phải khẳng định rằng tự ái là một tính xấu. Nếu một người sống trong tâm thế tự ái quá lâu sẽ dẫn đến tình trạng tâm lý bất ổn, lo lắng thường xuyên, có thể dễ gặp các bệnh tâm lý như trầm cảm, rối loạn lo âu… Chưa kể, người tự ái thái quá thường cô đơn, ít có cơ hội nhận được sự đồng cảm và sẻ chia từ người khác. Điều này khiến cho tình trạng tâm lý, những bất ổn trong công việc và cuộc sống cá nhân của họ ngày càng nghiêm trọng.
Hơn nữa, tính tự ái không chỉ gây tổn thương sâu sắc đến bạn bè, đồng nghiệp, những người xung quanh mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến người thân của họ, khiến mối quan hệ yêu đương, gia đình ngày càng xa cách.
Người tự ái thường quan niệm rằng mình là trung tâm của mọi thứ, từ công việc, tình yêu, gia đình cho tới các mối quan hệ khác. Họ khao khát sự quan tâm, công nhận và tán dương từ người khác một cách cực đoan. Nếu không bằng lòng với sự chú ý hoặc quan tâm mà mọi người dành cho họ thì ngay lập tức, họ có thể bỏ dở việc, chạy trốn, từ chối việc giao tiếp, coi thường nghĩa vụ, vô trách nhiệm… làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tập thể.
Vì luôn cho mình là nhất nên một lẽ đương nhiên, những người dễ tự ái sẽ không chấp nhận được việc có một ai đó nổi bật hơn mình. Họ sẽ sinh lòng đố kỵ với người cướp đi sự chú ý mà đáng lẽ họ phải nhận được. Họ là kiểu người thích nhận hơn là việc cho đi, điển hình nhất là nét tính cách ích kỷ và ganh ghét với sự thành công của người khác. Với họ, việc công nhận sự nỗ lực hay tán thưởng cho thành quả một ai đó là điều hết sức khó khăn.
Hiện nay đa số các hoạt động xã hội hay công việc đều gắn liền với các đội nhóm và tổ chức. Do đó người tự ái cao thường khó hòa nhập và thích nghi vì họ luôn có định kiến với mọi thứ, luôn tìm cách đổ lỗi và thiếu sự đồng cảm với người khác. Dĩ nhiên, họ khó lòng nhận được sự tín nhiệm và yêu quý từ mọi người xung quanh. Chính những điều này đã kìm hãm quá trình học hỏi và tiến thân của họ.
Người tự ái sống trong cảm giác hoài nghi chính mình, bận tâm đến mọi đánh giá hay bình phẩm của người khác về bản thân. Đôi khi, họ còn phải liên tục so sánh mình với mọi người. Vì lẽ đó mà người tự ái ít khi tìm được sự thanh thản trong tâm hồn, dẫn đến tâm lý bất ổn định và những rối loạn về mặt cảm xúc như vui, buồn, giận dỗi thất thường.
Tự ái là tính cách của con người được hình thành ở lứa tuổi thiếu niên và trưởng thành vì trong giai đoạn này nhu cầu khẳng định cái tôi, biểu hiện sự độc lập và tìm kiếm sự công nhận bắt đầu phát triển mạnh. Tuy nhiên, tự ái cao hay những rối loạn liên quan đến tự ái có thể bắt nguồn từ môi trường sống độc hại.